Badania ratownicze przeprowadzone w 2017 roku na stanowisku Błonie Wieś nr 4 (AZP 57-62/5), gm. Błonie, pow. warszawski zachodni, woj. mazowieckie. Badania wyprzedzały budowę budynku o funkcji magazynowej.
Założone wykopy obejmowały północno zachodnią część stanowiska. W trakcie prac przebadano obszar o powierzchni 100 arów. Łącznie odkryto i zinwentaryzowano 53 obiekty archeologiczne, w tym: 33 dymarki, 2 paleniska, 7 jam o charakterze gospodarczo-magazynowym, 1 obiekt o charakterze produkcyjnym przypiecowym, 6 dołów posłupowych, 2 współczesne wkopy, 2 wykroty. W czasie eksploracji obiektów oraz nawarstwień pozyskano 321 fragmentów naczyń glinianych.
Materiały pozyskane podczas badań w przeważającej części (60%) można wiązać z użytkowaniem osady przez ludność kultury przeworskiej, zamieszkującej w pierwszych wiekach naszej ery ziemie dzisiejszej Polski środkowej i południowej. Na podstawie analizy technologii pozyskanych wyrobów oraz ich cech mikro- i makromorfologicznych można powiedzieć, iż w przypadku badanego materiału mamy do czynienia z egzemplarzami typowymi dla wytwórczości tej jednostki kulturowej, spotykanymi powszechnie w kontekstach osadowych i sepulkralnych. Chronologia tych materiałów przypada na wczesny- oraz przełom wczesnego i późnego okresu wpływów rzymskich (I w. n.e. – koniec II w. n.e.). Niewielką część badanych materiałów można również wiązać z wczesną epoką żelaza (V – pocz. III w. p.n.e.), za czym przemawiają cechy technologiczne niektórych elementów, takie jak sposób przyrządzenia masy garncarskiej czy stopień wypału i obróbki powierzchni zewnętrznej. Wartym podkreślenia jest fakt, iż w analizowanym materiale zidentyfikowano fragmenty naczyń datowanych na wczesną epokę brązu, które można wiązać z wytwórczością kultury trzcinieckiej (ok. 1700 p.n.e.). To bardzo ważne znalezisko, w istotny sposób uzupełniające skromny zestaw pewnie datowanych materiałów tej jednostki na obszarze Mazowsza.
Prace wykopaliskowe potwierdziły obecność w tym miejscu osadnictwa związanego z kulturą przeworską, reprezentowanego przez miejsce produkcji żelaza oraz najpewniej kraniec strefy mieszkalnej z wczesnego- oraz przełomu wczesnego i późnego okresu wpływów rzymskich. Na podstawie odkrytego materiału zabytkowego należy stwierdzić, że osadnictwo w tym miejscu było obecne jednakże już we wczesnej epoce żelaza, a także znacznie wcześniej, bo we wczesnej epoce brązu. Znalezione ułamki naczyń nowożytnych potwierdzają obecność ludzką na tym terenie również w czasach nowożytnych.
dr Tomasz Kołomański
